---

فهرست مقاله صلاحیت دادگاه

مقدمه:
بخش اول:مفهوم صلاحیت
فصل اول: تعریف صلاحیت دادگاه
فصل دوم :اهمیت بحث از صلاحیت دادگاه
فصل سوم:دو جنبه حق و تکلیف داشتن صلاحیت دادگاه
بخش دوم: انواع صلاحیت محاکم
فصل اول:صلاحیت ذاتی
مبحث اول:مراجع مختلف قضاوتی با صلاحیت های مختلف، آری یا خیر؟
مبحث دوم:ویژگی های قواعد صلاحیت ذاتی
فصل دوم:صلاحیت نسبی
 محل قواعد صلاحیت نسبی:
مبحث اول :معیار اصلی صلاحیت نسبی
مبحث دوم:استثنائات اصل صلاحیت اقامتگاه خوانده
گفتار نخست: قانون محل دیگری را مشخص کرده است.
گفتار دوم:انتخاب دادگاه صالح
عنوان نخست:انتخاب دادگاه صالح از سوی خواهان
عنوان دوم:توافق طرفین در گسترش دامنه ی صلاحیت
مبحث سوم :ویژگی های قواعد صلاحیت محلی
بخش سوم:سایر مباحث صلاحیت
فصل اول:برسی رابطه صلاحبت چند دادگاه
1- صلاحیت دادگاه وداور
2- صلاحیت مراجع استثنایی نسبت به همدیگر
3- صلاحیت مراجع حقوقی نسبت به مراجع کیفری
4- صلاحیت مراجع دادگستری نسبت به مراجع غیر دادگستری
5- دادگاه خانواده از مراجع عمومی است یا از مراجع اختصاصی؟
6- صلاحیت دادگاه خانواده نسبت به دادگاه عمومی، آیا صلاحیت نسبی است یا صلاحیت ذاتی؟
فصل دوم :آیا حکم که از مرجع غیر صالح صادر شده می تواند دادگاه را مکلف نماید که به دعوا یا امر دوباره رسیدگی نماید؟

مقدمه:
صلاحیت به توانایی(حق) و تكلیف رسیدگی به یك دعوا،و حل اختلاف یا فصل خصومت، در مورد آن، گفته می شود. صلاحیت دادگاه ها را به  دو دسته، می توان  تقسیم کرد: صلاحیت ذاتی، صلاحیت محلی.
صلاحیت محلی، غالبا مشخص کننده شایستگی دادگاهها از حیث قلمرو جغرافیایی است. بنابراین دادگاه عمومی كه در صنف ،قضایی – در نوع ،عمومی- و در درجه، نخستین است "دارای صلاحیت ذاتی برای رسیدگی به كلیه اختلافات می باشد مگر اختلافاتی كه به موجب قانون، در صلاحیت دادگاه دیگری قرار داده شده باشد. اما این دادگاه عمومی نمی تواند، صالح به رسیدگی نسبت به تمام دعاوی كه در یك كشور رخ می دهد باشد. از این رو هر یك از محاكم عمومی از حیث قلمرو جغرافیایی، تنها در محدوده خود به اختلافات رسیدگی می كند. و به عبارت دیگر، دادگاه ها برای محلی كردن دعاوی از حیث محلی تقسیم می شوند ،كه آن صلاحیت محلی است. پس صلاحیت را این طور می توان تعریف كرد: كه صلاحیت، توانایی(حق) و تكلیفی است كه به موجب قانون،‌ دادگاه و مراجع قضایی و غیر قضایی ،در رسیدگی به دعاوی (شكایت) و حل اختلاف درمورد، آن دارا می باشند.




بخش اول:مفهوم صلاحیت
فصل اول: تعریف صلاحیت دادگاه
قبل از تعریف صلاحیت، برای روشن شدن محل بحث، اشاره به دو مفهوم از صلاحیت در حقوق بین الملل خصوصی، خالی از لطف نیست. که آن دو، صلاحیت قانونگذاری و صلاحیت قضایی است.
صلاحیت قانونگذاری: تشخیص قانونی است که از بین قوانین متعارض باید بر موضوع معینی حکومت کند.
مثلا اگر زن فرانسوی با مرد روسی ازدواج کند و بعد آنها در اکوادر –که طلاق با توافق زوجین را شناخته است- بخواهند طلاق بگیرند. بحث می شود که کدامیک از قانون فرانسه یا روسیه یا اکوادر به طلاق حاکم است.
صلاحیت قضایی: تشخیص دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به موضوع معینی دارد.
در همان مثال بالا، بحث می شود کدامیک از دادگاه های فرانسه و روسیه یا اکوادر بر طلاق حاکم است.
با توجه به دو مفهوم بالا مشخص می شود که صلاحیتی که ما می خواهیم الان بحث کنیم، اگر چه درباره صلاحیت مراجع قضاوتی داخلی (حقوق داخلی) است ولی از نسخ مبحث صلاحیت قضایی ( حقوق بین الملل خصوصی) است.
یعنی بحث صلاحیت (در حقوق داخلی) نیز برای تشخیص مرجع قضاوتی، صالحی است که می تواند در موضوع معینی رسیدگی کند.
پس صلاحیت را این طور می توان تعربف کرد، که صلاحیت ،توانایی(حق)و تکلیفی است که به موجب قانون،مراجع قضایی وغیر قضایی در رسیدگی به دعاوی(شکایات)و
حل اختلاف در مورد ان، دارا می باشد.

فصل دوم :اهمیت بحث از صلاحیت دادگاه
1- مهمترین دسته از مقرراتی که خواهان باید رعایت نماید مقررات مربوط به صلاحیت است. چون در صورت عدم رعایت آن از سوی خواهان، با قرار عدم صلاحیت دادگاه روبرو می شود و بدیهی است که در این صورت وقت و هزینه ای که خواهان برای اقامه دعوا گذاشته است، تلف می شود.
2- از طرف دیگر،نخستین مساله ای که پس از طرح موضوع در دادگاه (شرایط دادخواست و ابلاغ) برای مراجع قضایی قبل از ورود به رسیدگی نسبت به اصل دعوا مطرح می شود، مساله صلاحیت ذاتی یا محلی دادگاه نسبت به موضوع است. و این قواعد به منظور حسن جریان امور وضع شده است.

کلید واژه ها : مقاله ، صلاحیت دادگاه ، بررسی ، تعیین صلاحیت ، آیین دادرسی ، مدنی