در دعاوی که با شهادت شهود قابل اثبات است مدعی می تواند رأی قاضی را به دعوی خود که مورد انکار مدعی علیه است، منوط به قسم او کند. مدعی علیه نیز می تواند در صورتی که «شاکی» مدعی‌ سقوط دین یا تعهد باشد، حکم به دعوی را منوط به قسم فرد مدعی کند. مدعی یا مدعی علیه در صورتی می توانند تقاضای قسم از طرف دیگر داشته باشند که عمل دعوی منتسب به آن فرد باشد بنابراین در دعاوی بر صغیر و مجنون نمی توان قسم را بر ولی یا وصی یا قیم متوجه کرد مگر نسبت به اعمال صادره از شخص آن ها، آن هم تا زمانی که به ولایت یا وصایت یا قیمومت باقی هستند. فردی که قسم متوجه او شده است در صورتی که بطلان دعوی طرف را اثبات نکند یا باید قسم یاد کند یا قسم را به طرف مقابل واگذار کند، در غیر این صورت باید خودش قسم یاد کند. دادگاه می تواند با توجه به اهمیت موضوع دعوی، شخصیت طرفین، اوضاع و احوال مؤثر مقرر دارد که قسم با انجام تشریفات خاص مذهبی یاد شود قسم به فردی متوجه می شود که اگر اقرار کند، اقرارش نافذ است.تقاضای قسم قابل توکیل است و وکیل در دعوی می تواند طرف را قسم دهد اما قسم یاد کردن قابل توکیل نیست و وکیل نمی تواند به جای موکل قسم یاد کند. قسم قاطع دعوی است و هیچ گونه اظهاری که منافی با قسم باشد از طرف مقابل پذیرفته نخواهد شد.قسم فقط نسبت به افرادی که طرف دعوی بوده اند و قائم مقام آن ها مؤثر است، در دعوی بر متوفی در صورتی که اصل حق ثابت شده و بقای آن در نظر حاکم ثابت نباشد حاکم می تواند از مدعی بخواهد که بر بقای حق خود قسم یاد کند. در این مورد فردی که از او مطالبه قسم شده است، نمی تواند قسم را به مدعی علیه واگذار کند. این مورد زمانی که مدرک دعوی مدعی سند رسمی است جاری نخواهد بود. فردی که اقرار کرده می تواند نسبت به آن چه مورد ادعای اوست از طرف مقابل تقاضای قسم کند، مگر این که مدرک دعوی مدعی سند رسمی یا سندی باشد که اعتبار آن در دادگاه محرز شده است. توسل به قسم وقتی امکان دارد که دعوی حقوقی نزد قاضی به موجب اقرار یا شهادت یا علم قاضی ثابت نشده باشد، در این صورت مدعی می تواند حکم به دعوی خود را که مورد انکار مدعی علیه است، منوط به قسم او کند.منبع: قانون آئین دادرسی مدنی