در كتاب چینی سن آن روهو كه بسال 1247 میلادی تحریر یافته نوشته شده است :
برای اثبات ابوت فردی نسبت به كودكی كه مادر كودك فرزند خود را به آن شخص نسبت می دهد كافی است كه از خون آن شخص و كودك مزبور قطره قطره در داخل یك كوزه آب بریزید اگر خونها حل شد و به هم نچسبید و رسوبی بوجود نیامد نسبتی بین آن دو نیست ولی اگر دو خون بهم چسبید و رسوب حاصل گردید نسبت پدر و فرزندی بین آن دو برقرار است . در صورتی كه نسبت پدری به شخص متوفایی داده شو د خون كودك را روی استخوان آن فرد متوفی بریزند اگر خون از استخوان به سهولت پاك شد بین آن دو رابطه ای وجود ندارد ولی اگر پاك نشد كودك به آن مرد نسبت داده می شود .
مسلماً چینی های عاقل و فرزانه با انجام دادن این آزمایش وظیفه پزشكی قانونی را بجا می آوردند و به این وسیله به قضات چینی امكان می دادند كه باخاطری مطمئن و وجدانی آسوده رأی خود را بدهند و فرشته عدالت را از خود خشنود سازند . امروزه پس از گذشت قرنهای متمادی وسالیان دراز از آن تاریخ باز در پزشكی قانونی برای اثبات همچو ادعائی از آزمایش خون كودك و پدر احتمالی استفاده می شود منتهی برای این امر به یك كوزه آب زلال اكتفاء نمی گردد بلكه برای پی بردن به حقیقت امر بطور عملی ، آزمایشگاههای مجهز و كاركنانی تعلیم دیده و ماهر تجهیز شده اند تا بتوانند با انجام دادن ده ها آزمایش روی گروههای خونی و پروتئینی و ایچ .ال .ای با احتمالی قریب به یقین یعنی 998 در هزار ثابت كنند كه فرزند مزبور متعلق به مرد مذكور می باشد یا نه .
اگر در سابق گفته می شد كه خون ، اقیانوس وسیعی از دانستنیهاست و مواردی كه در تركیب آن وجود دارد بی نهایت زیاد و اعمال آن عناصر فوق العاده پیچیده و حیرت آور است امروزه اقیانوس وسیع را می توان به هر یك از عناصر خونی اطلاق كرد نه خود خون ، یك سلول خونی به تنهایی دنیایی است و حیرت آور ، علم انسان امروزی ، در جستجوی حقیقت ، نهایت وجودی یك گلبول خونی را تجسس می كند و مطالعه دیگر ، روی خود گلبول نیست كه دارای چند میكرن (هزارم میلیمتر)قطر است بلكه روی كروموزومها و از آنها گذشته روی ژنهای آن انجام می گیرد یعنی روی ذذرات موجود ریزی كه در حقیقت در حد مولكولی بوده و ریزترین ذرات موجود در عالم حیاتند . بدین ترتیب مشاهده می گردد كه تحقیقات امروزی روی خون ، دیگر نمی تواند روی یك كوزه آب زلال انجام گیرد بلكه بطوری كه فوقاً اشاره شد برای این منظور نیاز به وجود آزمایشگاههای مجهز و متخصصین كار آزموده می باشد تا بتوانند تاریكی های جهالت و ابهام را به نیروی علم و دانش بشكافند و حقایق امر را واضح و آشكار سازند .
این نمونه از پیشرفتها و تحولات علمی است كه در پزشكی قانونی مورد استفاده قرار گرفته و نظایر آن فراوانند یعنی پزشكی قانونی امروزی در كشف حقیقت و پی بردن به رموز حیاتی موجود زنده ای كه انسان نام دارد و معمولاً مورد كارشناسی او قرار می گیرد به معلومات اولیه و وسایل ابتدایی اكتفاء نمی كند بلكه با دانشكافی و تجهیزات كامل وظیفه اصلی خود یعنی كارشناسی روی جسم و جان آدمی را كه از طرف مجریان عدالت به او محول می شود به انجام می رساند .
می دانیم كه مجریان عدالت در انجام وظایف خود جهت صدور رأی صواب نیاز به شناختن حقیقت و اطلاع كامل از كنه مسائل دارند كه غالب اوقات به كمك كارشناسان مختلف توفیق آن را می یابند . كارشناسی ، كه در رابطه با جسم و جان آدمی مورد مشورت قرارمی گیرد پزشك قانونی است یعنی آنجا كه امر قضا نیاز به كسب اطلاع از مسائل مر بوط به انسان دارد به او مراجعه می كند و از او انتظار دارد كه با دقت و موشكافی كامل مسأله را بررسی كرده اطلاعاتی صحیح و قابل اعتماد و اطمینان به وی ارائه نماید متأسفانه این امر با مشكلاتی برخورد می كند كه ناشی از انسان یعنی از این موجور بیولوژیك است كه تابع تمام تحولات و تغییرا ت زیستی بوده و با ثبات و یكنواختی ، سازگاری چندانی ندارد برای روشن شدن این مطلب به چند مثال اشاره می كنیم :
ترس و وحشت ناگهانی و شدید می تواند در بعضی از افراد باعث مرگ آنی گردد در صورتی كه در مورد اكثر مردم این چنین نیست همینطور است خوشحالی و هیجان زدگی شدید كه می تواند در زمینه مساعدی موجب مرگ آنی شود زن حامله ای امكان دارد با مختصر ضربه ای سقط كند و آبستن دیگری ممكن است متحمل ضربات و صدمات شدیدی مثلاً در یك تصادف اتومبیل بشود و سقط نكند . شخص ممكن است در اثر تزریق یك قطره از داروئی در اثر شوك آنافیلاكتك بمیرد درحالی كه چندین تزریق كامل از همان دارو در اشخاص دیگر كوچكترین خطری بئجئد نیاورد . دختر باكره ای ممكن است مورد تجاوز جنسی قراربگیرد ولی بعلت داشتن نوعی پرده (الاستیك)علائم ازاله بكارت یعنی پارگی بوجود نیاید و یا مثلاً در مورد شخص مصدومی كه جراحات چندی برداشته و تعیین مدت درمان ، ضرورت پیدا كرده است زمان معقولی مطابق موازین علمی تعیین می شود كه امكان دارد در پایان آن مدت شخص بهبودی یابد و مسأله فیصله پیدا كند ولی امكان نیز دارد كه همان شخص در اثر افزوده شدن عارضه ای ناشی از سن و سال یا مستعد بودن زمینه مزاجی یا شرایط درمانی نامناسب و غیر صحیح بمیرد و یا ممكن است عارضه ای اضافه گردد كه مدت درمان را طولانی تر كرده و مدت تعیین شده را از اعتبار بیندازد و نمونه های فراوان دیگری از این قبیل كه نشاندهنده مشكلات كارشناسی روی انسان می باشد كه پزشكان قانونی با آن روبرو هستند .
خوشبختانه ترقیات اخیر علوم پزشكی و زیست شناسی و بیوشیمی و غیره كه پزشكی قانونی الهام گیرنده از آنهاست در سالهای اخیر كمك فوق العاده زیادی به این رشته كرده و آن را قادر ساخته كه علیرغم مشكلاتی كه فوقاً اشاره شد تاحد زیادی اسرار نهانی انسانی را بشكافد و مجریان عدالت را یاری و یاوری نماید منتهی قدرت پزشكی قانونی در این باره بسته به استفاده هایی است كه از پیشرفتهای علمی عصر حاضر می كند یعنی آنجا كه پزشكی قانونی از این اطلاعات و امكانات برخوردار است كارآیی آن فوق العاده زیادتر و قوی تر از جاهایی است كه هنوز از این پیشرفتهای علمی بهره شایانی نبرده اند در نتیجه در راه تقویت قضا و اجرای صحیح عدالت بنظر میرسد كه بهترین راه موفقیت ، تقویت پزشكی قانونی بعنوان یك مركز كارشناسی اصلی و تجهیز آن به امكانات مدرن آزمایشگاهی و تحقیقاتی باشد كه توأم با فراهم آوردن امكانات تحصیل و مطالعه جهت تكمیل و تخصصی برای پزشكان علاقمند و مسؤول ، می تواند پیشرفتهای شگفت آور علمی امروز را در خدمت قضا و اجرای صحیح عدالت كه غایت مطلوب همگان است قرار دهد .
نیازی به گفتن نیست تا پزشكان قانونی به معلومات و پزشكی قانونی به تجهیزات امروزی مجهز نگردند و علم و دانش نتواند اسرار نهفته و نهانی جسم و جان آدمی را برای دستگاه عدالت بشكافد و آشكار سازد مشكل بتوان تصور كرد كه فرشته عدالت را از مجریان عدل و داد رضایتی حاصل آید .
نویسنده:
دكتر صمد قضائی
کلید واژه ها : پزشکی قانونی ، مقاله های حقوقی
پزشكی قانونی ـ كارشناسی مشکل
تنظیمات متن :
