برای مجازات مزاحمتهای پیامكی و تلفنی، مجرمان به مجازات تعزیری محكوم
میشوند. این مجازات ممكن است شامل شلاق، جریمه مالی و حبس باشد. نوع
مجازات نیز بسته به شخصیت متهم، دفعات و نوع مزاحمت بستگی دارد.
مزاحمت تلفنی موضوعی است كه علاوه بر امكان پیگیری از سوی
شركت مخابرات، از طریق دادسرا و در قالب شكایت كیفری نیز قابل پیگیری است.
برای این كار كافی است به دادسرای محل سكونت یا كار خود یعنی جایی كه
مزاحمت در آنجا رخ داده مراجعه كنید. داشتن نامهای از مخابرات نیز
میتواند باعث سرعت در كار شود. در این مرحله روی یك برگه كاغذ شكایت خود
را مطرح میكنید. عنوان مجرمانه این شكایت هم چنین است: «ایجاد مزاحمت
تلفنی از طریق ارسال پیامك.» اگر توهین شدیدی هم صورت گرفته باشد، شاكی
میتواند تقاضای «اعاده حیثیت» را هم مطرح كند. ممكن است طرف مقابل نامشخص
باشد. در چنین حالتی در بخش مربوط به متشاكی نوشته میشود: «نامشخص.»
بعد از این مرحله، با ارجاع شكایت به یكی از شعبههای دادیاری یا بازپرسی،
با نامهای كه دادگاه خطاب به كلانتری برای تكمیل كردن تحقیقات مینویسد،
كلانتری از مخابرات درخصوص این شماره تلفن استعلام و تقاضای پرینت مكالمات
تلفنی را عنوان میكند. ممكن است این استعلام به طور مستقیم از سوی دادگاه
خطاب به مخابرات ارسال شود، اما بخش اولیه كار در این مرحله شناسایی مزاحم
است.
این نامهها نیز برای بخش حقوقی شركت مخابرات ارسال میشود. در این بخش
ردیابی مربوط به خط و گوشی تلفن عادی و همراه قابل انجام است. حتی مخابرات
میتواند گوشی تلفن همراهی كه از آن تماس گرفته شده را ردیابی كند و این
مساله را مشخص كند كه آخرین بار چه زمانی و چگونه از آن استفاده شده و چه
سیمكارتی در آن فعال بوده است؟ پس از این مرحله و مشخص شدن شماره تماس، از
سوی دادسرا برای آن نشانی و صاحب خط تلفن اخطاریه ارسال میشود و دادسرا
ایشان را احضار و تحقیق میكند. اگر فردی در مرحله اول در دادسرا یا
كلانتری حاضر نشود، برای بار دوم نیز برای او اخطاریه ارسال میشود و در
نهایت با عدم حضور وی، برای بار سوم در صورتی كه دادستان دلایل جرم را قوی
تشخیص دهد، برای او حكم جلب صادر میشوند.
در مرحله بازپرسی اگر فرد مزاحم این مساله را بپذیرد، پرونده با صدور
كیفرخواست برای صدور رای به دادگاه فرستاده میشود. البته ممكن است مزاحم
در طول مراحل بازجویی عنوان كند كه استعلام را قبول ندارد.
در این مرحله تا زمان اقرار، بازجویی ادامه مییابد و در صورتی كه دلایل
كافی وجود داشته باشد، با اخذ قرار مناسب، پرونده مراحل بعدی خود را طی
میكند.
یكی از شیوههای اثبات مزاحمت تلفنی، استناد به صدای ضبط
شده است. صدای ضبط شده در رسیدگی به یك پرونده جزو اماره محسوب میشود و
گاهی دادیاران، بازپرسها یا قضات این مساله را نمیپذیرند. چون ممكن است
با توجه به پیشرفت تكنولوژی، صدای ضبط شده ساختگی باشد.
نكتهای كه یک مسئول به آن اشاره میكند، جالب توجه است. او میگوید: در
محاكم دادگستری كارشناسان مختلفی مانند كارشناس راه و ساختمان، كارشناس خط،
آتش نشانی و... وجود دارد، اما به دلیل این كه مواردی مانند پیامك
پدیدههای جدیدی است، كارشناس رسمی و خبره در این مورد وجود ندارد، اما
گاهی قاضی میتواند از آدمی خبره برای كارشناسی كمك بگیرد، اما اگر مقام
قضایی از طریق شیوههایی همچون تطبیق صدای ضبط شده با صدای متهم قانع شود
كه این صدا به فرد مزاحم تعلق دارد و اگر شهود در این زمینه شهادت دهند یا
فرد متشاكی اعتراف كند، پرونده با كیفرخواست به دادگاه ارسال میشود.
درخصوص مزاحمت با موبایل و پیامك هم این استاد دانشگاه به نكته جالبی اشاره
میكند و میگوید: درخصوص مزاحمت با موبایل و پیامك چون بتازگی ایجاد شده،
قانون خاصی نداریم. در این مرحله قضات دو نوع عملكرد دارند.
یك عده میگویند چون قانون خاصی نداریم، این مسائل قابل تعقیب كیفری نیست و
وقتی قانون مجازاتی تعیین نكرده، نمیتوان فرد مجرم را مجازات كرد.
برخی از قضات هم میگویند آیین دادرسی كیفری در این زمینه پیشبینی كرده در
موارد سكوت قانون قاضی باید به فتاوی مراجعه كند. به همین سبب این قضات،
به توهینهایی كه در قالب پیامك هم باشد به عنوان عملی مجرمانه رسیدگی
میكنند و فرستده را به سبب این توهین مورد تعقیب قرار میدهند.
چه مجازاتی در انتظار مجرمان است؟
برای مجازات مزاحمتهای پیامكی و تلفنی، مجرمان به مجازات تعزیری محكوم
میشوند. این مجازات ممكن است شامل شلاق، جریمه مالی و حبس باشد. نوع
مجازات نیز بسته به شخصیت متهم، دفعات و نوع مزاحمت بستگی دارد. گاهی جرم
یك مزاحمت ساده است و در آن توهین، تهدید و فحاشی وجود ندارد، اما گاهی
ممكن است مزاحم توهین یا تهدیدی كند كه در این شرایط مجازات مجرم اضافه
میشود. قاضی با توجه به شخصیت مجرم و دفعات تكرار جرم، بیپول بودن یا
پولدار بودن یا سابقهدار بودن، تصمیم میگیرد. اگر مزاحم حرفهای نباشد،
معمولا قضات به جرائم نقدی اكتفاء میكنند. این جریمه از 50هزار تومان به
بالاست كه ممكن است برای یك فرد پولدار 500 هزار تومان و برای یك آدم بی
پول و یك دانشآموز 50 هزار تومان باشد. ممكن است در مواردی قاضی تصمیم
بگیرد مجازات را تا یك سال تعلیق كند كه در صورت عدم تكرار جرم، این مجازات
منتفی میشود.
نكته پایانی دیگری که وی به آن اشاره میكند، امكان ادامه
یافتن مواردی از قبیل مزاحمت پیامكی و تلفنی حتی بعد از طلاق است. پیشنهاد
این است كه طرفین در زمان طلاق در طلاقنامه با هم توافق كنند تمام شكایاتی
را كه تا آن تاریخ علیه هم مطرح كردهاند یا تمام شكایتها اعم از كیفری و
جزایی كه تا آن لحظه زمینه شكلگیریاش ایجاد شده را به صلح خاتمه دهند و
حق شكایت كیفری یا حقوقی را از خود سلب كنند تا دیگر زمینهای برای
شكایتهای بعدی نیز وجود نداشته باشد.
کلید واژه ها : مزاجمت تلفنی , شکایات تلفنی , پیامکهای اسپم