تنظیمات متن :
      رنگ پشت متن       سایز متن    21

واژه آزادی به دلیل پیوند آن با حقوق و به ویژه حقوق بشر مصاددیق و انواع متفاوتی دارد.لذا می توان برای آزادی مصادیقی از قبیل: آزادی مذهب، آزادی عقیده، آزادی های اجتماعی، آزادی های سیاسی، آزادی ه آزادی های مدنی، آزادی بیان و پس از بیان، آزادی قومی و ملیتی، آزادی رسانه و مطبوعات و ... اشاره کرد.
به گزارش «تابناک» بحث آزادی در قانون اساسی ایران در مواد مختلفی به صورت مستقیم و غیر مستقیم اشاره شده و حتی حدود برخی از آنها هم به صورت صریح بیان شده است.در این مطلب به تعدادی از این مواد قانونی اشاره و در حتی المقدور توضیحاتی هم در مورد آنها بیان می شود.
آزادی بیان،نشریات و مطبوعات:
آزادی بیان به عنوان یکی از حقوق ممتاز و شناخته شده مهم در اسناد بین المللی نظیر اعلامیه جهانی حقوق بشر (ماده 19) و سایر اسناد بین المللی شناخته شده است.در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم در اصل 24 چنین آمده است:«نشریات و مطبوعات در بیان مطلب آزادند مگرآنکه مخل مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشند. تفصیل آنرا قانون تعیین می کند.در شرح این ماده و قید مطرح شده در آن براساس نظر حقوقدانان مممنوعیت هتک حرمت اشخاص،ممنوعیت توهین به مقدسات دیگران،ممنوعیت تشییع و تبلیغ فحشا و ابتذال و ... از جمله موضوعاتی است که باید برای قید این قانون لحاظ شود.
همچنین در اصل  175 قانون اساسی هم آمده است:«در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران،آزادی بیان و نشر افکاربا رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور باید تامین گردد.بنابراین با نگاه به این اصول و قیدهای مطرح شده در آنها می توان نتیجه گرفت که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران گرچه موضوع آزادی بیان و نشریات با لحاظ کردن قیودی مورد تاکید قرار گرفته و از موضوع آزادی بی حد و حصر صحبتی به میان نیامده ولی اعلام شده که همین قیود نباید بهانه ای برای تحدید موضوع آزادی بیان گردد به طوری که در ذیل اصل نهم قانون اساسی اعلام شده«....هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور –که دو امر بسیار مهم است-آزادی های مشروع را هرچند با وضع قوانین و مقررات سلب کند»
آزادی های سیاسی:
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه به طور خاص و مشخصا از واژه آزادی سیاسی استفاده نکرده است بلکه آنچه در اصول آن مشاهده می شود واژه هایی نظیر ازادی ،آزادی مشروع،و نظایر آن که طبعا آزادی های سیاسی نیز بخشی از آنها به شمار می روند.
آزادی در انتخاب شغل و کسب و کار:
قانون اساسی در اصل 28 قانون اساسی چنین آورده است:«هرکس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیستند برگزیند.»همچنین در بند 4 از اصل 43 قانون اساسی که به منظور تامین استقلال اقتصادی جامعه و ریشه کن کردن فقر و محرومیت تدوین شده است چنین می افزاید: رعایت آزادی انتخاب شغل و عدم اجبار افراد به کاری معین و جلوگیری از بهره کشی از کار دیگری.
آزادی انتخاب محل اقامت و تابعیت:
در مواد 13 و 15 اعلامیه جهانی حقوق بشر ،ضمن اینکه بر حق داشتن محل اقامت دلخواه و نیز داشتن تابعیت یک دولت معین صحه گذاشته شده است به علاوه از حق تغییر این رابطه حقوقی –اجتماعی نیز اشخاص را برخوردار داشته است و به هیج کس اجازه نداده است مانع تغییر محل اقامت و یا تابعیت اشخاص از کشوری به کشور دیگر گردد. برهمین اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصل 41 تابعیت دولت را حق هر فرد ایرانی دانسته و سلب تابعیت از هیچ ایرانی را مجاز ندانسته است مگر آنکه خود شخص بخواهد از تابعیت ایران خارج شود و یا به تابعیت دولت دیگری درآید.
درخصوص داشتن حق انتخاب محل اقامت و یا حق تغییر آن قانون اساسی در اصل 33 چنین آورده است:هیچ کس را نمی توان از محل اقامت خود تبعید کرد و یا از اقامت در محل مورد علاقه اش ممنوع و یا به اقامت در محلی مجبور ساخت مگر در مواردی که قانون مقرر می دارد.
حقوق و آزادی های مذاهب اسلامی غیر شیعی:
بر اساس اصل 12 قانون اساسی دین رسمی کشور اسلام و مذهب رسمی هم مذهب شیعه جعفری اثنی عشری است و این اصل الیالابد غیرقابل تغییر است.لیکن در همین اصل از پنج مذهب بزرگ و معروف اسلامی دیگر(حنفی،مالکی،شافعی،حنبلی، و زیدی نام برده شده استو ضمن تصریح به لزوم حفظ احترام به مذاهب دیگر می گوید:«...پیروان این مذاهب در انجام مراسم مذهبی،طبق فق خودشانآزادند و در تعلیم و تربیت دینی و احوال شخصیه(ازدواج،طلاق، ارث و وصیت و دعاوی مربوط به آن در دادگاه ها رسمیت دارندو در هر منطقه ایکه پیروان هر یک از این مذاهب اکثریت داشته باشند،مقررات محلی در حدود اختیارات شوراها بر طبق آن مذهب خواهد بود ،با حفظ حقوق پیروان سایر مذاهب»
حقوق و آزادی های اقلیت های دینی:
در اصل 13 قانون اساسی آمده است :ایرانیان زرتشتی،کلیمی و مسیحی تنها اقلیت های دینی شناخته می شوندکه در در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیهو تعلیمات دینی بر طبق آیین خود عمل کنند.اقلیت های دینی علاوه بر برخورداری از آزادی هایی که در اصل 13 ذکر شده طبق اصل 26 قانون اساسی می توانند فعالیت های سیاسی و اجتماعی  و صنفی هم داشته باشند مشروط بر اینکه اصوا استقلال آزادی وحدت ملیموازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند.
حقوق و آزادی های اقوام و قبایل موجود در ایران:
طبق اصل 15 از فصل دوم قانون اساسی زبان و خط رسمی مشترک ایران فارسی است لیکن از آنجایی که در ایران اقوام و قبایل پراکنده و متنوعی زندگی می کنند قانونگذار ضمن توجه به این مطلب در ذیل اصل 15 متذگر شده است«...استفاده از زبان های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است.همچنین در اصل نوزدهم قانون اساسی تاکید شده است که «مردم ایران از هز قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارندو رنگ و نژاد و زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود. 
آزادی فکر و عقیده:
قانون اساسی در اصل 23 می گوید: « تفتیش عقاید ممنوع است و هیچ کس را نمی توان به صرف داشتن عقیده ای مورد تعرض قرار و مواخذه قرار داد.»

منبع : تابناک‌

---

نظرات :

---

نظر خود را در مورد این خبر بیان کنید.

نام :

ایمیل :

نظر:
آدمک :